മത്തവിലാസപ്രഹസനം
ശ്രീമഹേന്ദ്രവിക്രമവർമ പ്രണീതം.
(നാന്ദ്യന്തേ തതഃ പ്രവിശതി)
സൂത്രധാരഃ
ഭാഷാവേഷവപുഃക്രിയാഗുണകൃതാനാശ്രിത്യ ഭേദാൻ ഗതം
ഭാവാവേശവശാദനേകരസതാം ത്രൈലോക്യയാത്രാമയം
നൃത്തം നിഷ്പ്രതിബദ്ധബോധമഹിമാ യഃ പ്രേക്ഷകശ്ച സ്വയം
സ വ്യാപ്താവനിഭാജനം ദിശതു വോ ദ്വിവ്യഃ കപാലീ യശഃ
ഭോഃ! സമാസാദ്വിതഃ ഖലു മയാ യവീയസീം ഭാര്യാമധികൃത്യ സമുത്പന്നവ്യലീകായാം ജ്യേഷ്ഠായാം മേ കുടുംബിന്യാം യുക്തതരഃ പ്രസാദനോപായഃ, യച്ചിരസ്യാദ്യ വയം പ്രേക്ഷാധികാരേ പരിഷദാ നിയുക്താഃ സ്മഃ. തദ് യാവദേനാമുപസർപാമി. (നേപഥ്യാഭിമുഖമവലോക്യ)
ആര്യേ, ഇതസ്താവത്.
(പ്രവിശ്യ)
നടീ - (സരോഷം അയ്യ് !കിം ചിരസ്സ കാളസ്സ ജേോവ്വണഗുണഭരമത്തവിളാസപ്പഹസണം (ഓ് ദം)സേദും ആഅദോ സേി (ആര്യ ! കിം ചിരസ്യ കാലസ്യ യൗവനഗുണഭരമത്തവിലാസ പ്രഹസനം ദർശയിതുമാഗതോഽസി ।
സൂത്രധാരഃ -യഥാഹ് ഭവതീ ।
നടീ - താഏ് ഏവ് ദാവ് ദംസേഹി, ജാ തുഏ് രമഇദവാ । (തയൈവ് താവദ് ദർശയ, യാ ത്വയാ രമയിതവ്യാ)
സൂത്രധാരഃ -ത്വയാ സഹ ദർശയിഷ്യാമീതി ।
നടീ - കിം താഏ് ഏവ്വ് ണിഉത്തോ സി । (കിം തയൈവ നിയുക്തോഽസി)
സൂത്രധാരഃ ഏവമേതത് । അപിച,തത്ര ഗതാ മഹാന്തമനുഗ്രഹം ലപ്സ്യസെ ।
നടീ -തവ് ഏവ്വ് ഖു ഏദം ജുജഇ് | (തവൈവ ഖല്വേതദ് യുജ്യതേ)
സൂത്രധാരഃ -ഭവതേി കിമിവ ന യുജ്യതേ ।ത്വത്പ്രയോഗപരിതോഷിതാ പരിഷദനുഗ്രഹീഷ്യതീതി ।
നടീ -(സഹർഷം) ഏവം ഠദ്ധോ അയ്യമിസ്സാണം പ് സാദോ । (ഏവം। ലബ്ധ ആാര്യമിശ്രാണാം പ്രസാദഃ)
സൂത്രധാരഃ ബാഢം । ലബ്ധഃ ।
നടീ - ജഇ് ഏവം ,കിം ദേ പിഅക്ഖാണിഅം ദേമി । (യദ്യേവം, കിം തേ പ്രിയാഖ്യാനികം ദദാമി()
സൂത്രധാരഃ -അലം പ്രിയാഖ്യാനികപുനരുക്തേന. പശ്യ,
ഉദ്ഭിന്നരോമാഞ്ചകപോലരേഖ-
മാവിർമയൂഖസ്മിതമഞ്ചിതഭ്രൂ
ലബ്ധ്വാ പ്രിയേ ! ദുർലഭമാനനം തേ
ഭൂയോഽപി കിം പ്രാർഥയിതവ്യമസ്തി
നടീ - കിം ദാണി അയ്യേണ് പഉജ്ജിദവ്വം । (കിമിദാനീമാര്യണ പ്രയോക്തവ്യം)
സൂത്രധാരഃ നനു ത്വയൈവാഭിഹിതം മത്തവിലാസപ്രഹ്രസനമിതി ।
നടോ -(ഖ് ണൂണം ഇമരിംസ് പക്ഖവാദീ മേ കോവോ ,ജേണ് അഭിപ്പാആണുരൂംവം ഭണാവിദ് ഹ്മി ।അയ്യ് !കദമീ ഉണ് സോ കവീ, ജോ ഇമാഏ് കിദീഏ് പആസീആദി ।
(നൂനമസ്മിൻ പക്ഷപാതീ മേ കോപഃ, യേനാഭിപ്രായാനുരൂപം ഭാണിതാസ്മി । ആര്യ ! കതമഃ പുനഃ സ കവിഃ, യോഽനയാ കൃത്യാ പ്രകാശ്യതേ)
സൂത്രധാരഃ--ഭവതി ശ്രൂയതാം। പല്ലവകുലധരണിമണ്ഡലകുലപർവതസ്യ സർവനയവിജിതസമസ്തസാമന്തമണ്ഡലസ്യ ആഖണ്ഡലസമപരാക്രമശ്രിയഃ ശ്രീമഹിമാനുരൂപദാനവിഭൂതിപരിഭൂതരാജരാജസ്യ ശ്രീസിംഹവിഷ്ണുവർമണഃ പുത്രഃ ശത്രുഷഡ്‌വർഗ്ഗനിഗ്രഹപരഃ പരഹിതപരതന്ത്രതയാ മഹാഭൂതസധർമാ മഹാരാജഃ ശ്രീമഹേന്ദ്രവിക്രമവർമാ നാമ । അപിച,
പ്രജ്ഞാദാനദ്യാനുഭാവധൃതയഃ കാന്തിഃ കലാകൌശാലം
സത്യം ശൌര്യമമായതാ വിനയ ഇത്യേവമ്പ്രകാരാ ഗുണാഃ ।
അപ്രാപ്തസ്ഥിതയഃ സമേത്യ ശരണം യാതാ യമേകം കലൌ
കല്പാന്തേ ജഗദാദിമാദിപുരുഷം സർഗപ്രഭേദാ ഇവ
കിഞ്ച,
ആകോരേ സൂക്തിരത്നാനാം യസ്മിൻ ഗുണഗരീയസാം ।
അർഘന്തി ബഹു സൂക്താനി സതാം സാരലഘൂന്യപി ॥
നടീ - കിം ദാണി അയ്യേണ് വിളമ്ബീആദി । ണം അപുരുവദാഏ് തുരിഅം അണുട്ടിദവ്വോ അഅം പഓഓ് । (കിമിദാനീമാര്യേണ വിളംബ്യതേ ।നന്വപൂർവതയാ ത്വരിതമനുഷ്ഠാതവ്യോഽയം പ്രയോഗഃ)
സൂധാരഃ - അഹം തു,
സമ്പ്രതി സംഗീതധനഃ
കവിഗുണകഥയാസ്മി നിഘ്നതാം നീതഃ ।
(നേപഥ്യേ)
പ്രിയേ ! ദേവസോമേ !
സൂത്രധാരഃ - യുവതിസഖ ഏഷ സുരയാ
കപാലവിഭവഃ കപാലീവ് ॥
(നിഷ്ക്രാന്തൗ |)
സ്ഥാപനാ !
(തതഃ പ്രവിശതി സപരിഗ്രഹഃ കപാലീ ।)
കപാലീ - (ക്ഷീബതാം രൂപയിത്വാ) പ്രിയേ ! ദേവസോമേ ! സത്യമേവൈതത് - തപസാ കാമരൂപതാ പ്രാപ്യത ഇതി । യത് ത്വയാ പരമവ്രതസ്യ വിധിവദനുഷ്ഠാനേനാന്യ ഏവ രൂപാതിശായഃ ക്ഷണാത് പ്രതിപന്ന ।തവ ഹി ,
ഉദ്ഭിന്നശ്രമവാരിബിന്ദു വദനം സഭ്രൂലതാവിഭ്രമം
ഖേലം യാതമകാരണാനി ഹസിതാന്യവ്യക്തവർണ്ണ ഗിരഃ ।
രാഗാക്രാന്തമധീരതാരമലസാപാംഗം യുഗം നേത്രയോ-
രംസോപാന്തവിലമ്ബിനശ്ച വിഗലന്മാലാഗുണാ മൂർധജാഃ ॥
ദേവസോമാ - ഭഅവം മത്തം വിക്ഷു മത്തം വിഅ് ം ഭണാസി
(ഭഗവൻ, മത്താമിവ മത്താമിവ മാം ഭണസി)
കപാലീ --കിമാഹ ഭവതീ ।
ദേവസോമാ -ണ് ഹു കിഞ്ചി ഭണാമി । (ന ഖലു കിഞ്ചിദ് ഭണാമി)
കപാലീ- കിന്നുഖലു മത്തോഽസ്മി ।
ദേവസോമാ ()ഭഅവം !പരിബ്ഭമഇ് പരിബ്ഭമഇ് പുഹുവീ. പുരോ വദാമി വിഅ് ।അവളമ്ബ് ദാണി മം ।
(ഭഗവൻ പരിഭ്രമതി പരിഭ്രമതി പൃഥി| പുരഃ പതാമിവ | അവലംബസ്വേദാനി മാം )
കപാലീ -പ്രിയേ ! തഥാസ്തു. (അവലംബമാനഃ പതനം രൂപയിത്വ) പ്രിയേ സോമദേവേ ! കിം ത്വം കുപിതാസി, യദവലംബിതുമുപസർപതോ മേ ദൂരീഭവസി ।
ദേവസോമാ - അഹോണുഖു ആഅദകോവാ സോമദേവാ, ജാ തുഏ് സീസേണ് പണമിഅ് അണുണീഅമാണാ വി ദൂരീഹോഇ്.
(അഹോനുഖല്വാഗതകോപാ സോമദേവാ, യാ ത്വയാ ശീർഷേണ പ്രണമ്യാനുനീയമാനാപി ദൂരീഭവതി)
കപാലീ - നനു ത്വമേവാസേ സോമദേവാ ।(ധ്യാത്വ) നഹി, ദേവസോമാ ।
ദേവസോമാ - ഭഅവം ! ണം തഹാ വള്ളഹാ സോമദേവാ, ണാര്ഹദി മം ണാമകേണാഭിധാഢും ।
(ഭഗവൻ, നനു തഥാ വല്ലഭാ സോമദേവാ, നാർഹതി മമ നാമകേനാഭിധാതും)
കപാലീ --ഭവതി ! സുലഭപദസ്ഖലിതോ മേ മദോഽയം തവാ, ത്രാപരാദ്ധഃ ।
ദേവസോമാ - ദിട്ടിആ് ണ് തുവം । (ദിഷ്ട്യാ ന് ത്വം)
കപാലീ - കഥം മദ്യദോഷോ മാമേവം സങ്കാമയതി । ഭവതു ഭവതു । അദ്യപ്രഭ്രതി മദ്യനിഷേവണാന്നിവൃത്തോഽസ്മി ।
ദേവസോമാ - ഭഅവം !മാ മാ മം കാരണാദീ വദഭ് ങ്ഗേണ് തവോ ഖണ്ഡേഢും ।(പാദയോഃ പതതി ।) (ഭഗവൻ, മാ മാ മമ കാരണാദ് വ്രതഭംഗേന തപഃ ഖണ്ഡ‌യിതും)
കപാലീ -(സഹർഷമുത്ഥാപ്യാലിംഗയശ്ച) ഘൃണ ഘൃണ നമഃ ശിവായ । പ്രിയേ!
പേയാ സുരാ പ്രിയതമാമുഖമീക്ഷിതവ്യം
ഗ്രാഹ്യഃ സ്വഭാവലലിതോ വികൃതശ്ച വേഷഃ ।
യേനേദമീദൃശാമദൃശ്യത് മോക്ഷവർത്മാ
ദീർഘായുരസ്തു ഭഗവാൻ സ പിനാകപാണിഃ ॥
ദേവസോമാ - ഭഅവം !ണം തഹാ ഭണിദവ്വം ।അഘന്തേ മോക്ഖമഗ്ഗം അണ്ണഹാ വണ്ണഅന്തി ।
(ഭഗവൻ നനു തഥാ ഭണിതവ്യം । അർഹന്തോ മോക്ഷമാർഗമന്യഥാ വർണയന്തി)
കപാലീ -ഭദ്രേ !തേ ഖലു മിഥ്യാദൃഷ്ടയഃ. കുതഃ,
കായേസ്യ നിഃസംശയമാത്മഹേതോഃ
സരൂപതാം ഹേതുഭിരഭ്യുപേത്യ ।
ദുഃഖസ്യ കാര്യ സുഖമാമനന്തഃ
സ്വേനൈവ വാക്യേന ഹതാ വരാകാഃ ॥
ദേവസോമാ - സന്തം സന്തം പാവം । (ശാന്തം പാപം)
കപാലീ ശാന്തം ശാന്തം പാപം । നഖലു തേ പാപാ ആക്ഷേപമുഖേനാപ്യഭിധാതുമർഹന്തി, യേ ബ്രഹ്മചര്യ-കേശനിർലോടന-മലധാരണ-ഭോജനവേലാനിയമ-മലിനപടപരിധാനാദിഭിഃ പ്രാണിനഃ പരിക്ലേശയന്തി । തദിദാനീം കുതീർഥസങ്കീർതനോപഹതാം ജിഹ്വാം സുരയാ പ്രക്ഷാലയിതുമിച്ഛാമി ।
ദേവസോമാ- തേണ് ഹി അണ്ണം ദാര്ണി സുരാപണം ഗച്ഛാമോ । (തേന ഹന്യമിദാനീം സുരപണം ഗച്ഛാവഃ)
കപാലീ -പ്രിയേ !തഥാസ്തു ।
(ഉഭൌ പരിക്രാമത:)
No comments:
Post a Comment